Benieuwd naar hoe huisartsen in achterstandswijken ondersteund worden? In dit artikel ontdek je verschillende initiatieven van Achterstandsfondsen, zoals de inzet van een Serious Game en de SOH-opleiding. Deze middelen helpen om de werkdruk te verlichten en de zorgkwaliteit te verbeteren. Lees hoe deze projecten bijdragen aan efficiëntere en betere zorg voor patiënten in sociaal-economisch kwetsbare gebieden. Wat zijn de ervaringen van zorgverleners en welke impact hebben deze initiatieven op hun dagelijkse praktijk?
Waarom zijn er Achterstandsfondsen?
De beschikbaarheid van huisartsenzorg in achterstandswijken mag niet teruglopen of in gevaar komen. Daarom zijn in 1997 Achterstandsfondsen opgericht door de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) en Zorgverzekeraars Nederland (ZN).
Achterstandsfondsen bestaan om huisartsenpraktijken in achterstandswijken te ondersteunen. In deze wijken zijn de zorgvragen vaak complexer en is de werklast hoger. De fondsen bieden financiële hulp om de kwaliteit van de huisartsenzorg te verbeteren en te waarborgen.
Wat een achterstandswijk is, wordt elke vier jaar door de Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) en Zorgverzekeraars Nederland (ZN) vastgesteld op basis van een herijkingsonderzoek door het Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg (NIVEL).
Gesprekstool ter ondersteuning voor huisartspraktijken
Een praktijkondersteuner GGZ deelt een ervaring: “Ik had een patiënt waarmee ik vast zat. We kwamen niet verder. Toen ik dit spel inzette en de patiënt koos een plaats, brak er in ene iets open en kwam het trauma eruit. Toen heb ik deze patiënt goed kunnen doorverwijzen.”
Bovenstaand citaat is van een POH GGZ. Zij zet de gesprekstool ‘Een Ander Gesprek’ (Serious Game) in bij haar patiënten in de huisartsenpraktijk. Onlangs is er een kwalitatief onderzoek verricht naar de inzet van deze tool in de huisartsenpraktijk. Levert de inzet van deze tool iets op en zo ja wat dan? Ja, is het korte antwoord.
Deze Serious Game leent zich voor POH GGZ om in te zetten bij diverse patiënten, zowel patiënten die functioneren op hoog cognitief niveau als met een licht verstandelijke beperking. Het lijkt erop dat men bij de ene groep hierdoor ‘uit’ het hoofd wordt gehaald en het bij de andere groep helpt om woorden te vinden door de inzet van plaatjes. Het lijkt patiënten meer bewustzijn op te leveren en daarbij vinden ze het ook nog eens leuk.
Arnhems Fonds Achterstandswijken voor Arnhem en omstreken (AFA) heeft de ontwikkeling en het onderzoek naar deze tool samen met andere organisaties gedeeltelijk gesubsidieerd om huisartspraktijken in achterstandswijken te ondersteunen.
Annelies Diependaal van Zeeland, als coördinator betrokken bij het AFA, zegt hierover: “Mooi dat de Achterstandsfondsen er zijn voor alle huisartspraktijken in de achterstandsgebieden en dat we vanuit AFA een interessant palet aan ondersteuningsmogelijkheden kunnen bieden voor deze praktijken.”
Meer tijd voor de patiënt dankzij de SOH-opleiding
Een voorbeeld van hoe Achterstandsfondsen bijdragen aan betere zorg is de Spreekuur Ondersteuner Huisarts (SOH) opleiding.
Judith Kamp, doktersassistente bij Huisartsenpraktijk Geert Groote in Zwolle, heeft enkele jaren geleden deze opleiding gevolgd, gefinancierd door het Achterstandsfonds Zwolle, Flevoland, Vechtdal en Drenthe. Deze erkende opleiding stelt doktersassistenten in staat om zelfstandig vijftien veelvoorkomende klachten af te handelen, zoals enkelletsel, dierenbeten en keel-, neus- en oorklachten. Sinds haar certificering merkt Judith dat patiënten sneller geholpen worden en huisartsen meer tijd hebben voor complexere gevallen. Ze ziet dagelijks hoe haar rol als SOH’er bijdraagt aan efficiëntere zorg en verhoogd werkplezier binnen de praktijk.
Meerdere Achterstandsfondsen vergoeden (gedeeltelijk) deze opleiding omdat het direct bijdraagt aan betere zorg in achterstandswijken. Judith beveelt de SOH-opleiding dan ook van harte aan voor doktersassistenten die op zoek zijn naar meer uitdaging en verantwoordelijkheid.
Renate Janssen, coördinator bij Achterstandsfonds Zwolle, Flevoland, Vechtdal en Drenthe over het fonds: ”Ik denk dat het belangrijk is dat medewerkers binnen de huisartsenzorg plezier hebben en houden in hun werk. Hiervoor middelen vrijmaken voor extra ondersteuning van de huisarts, draagt bij aan gelijke kansen voor mensen ten aanzien van goede zorg”
Theatervoorstelling De Weg: een avond vol inspiratie
De Achterstandsfondsen organiseren regelmatig evenementen en trainingen om de kwaliteit van de zorg te verbeteren. Zo vond op 4 februari 2025 de theatervoorstelling “De Weg” plaats, een inspirerende avond die zorgprofessionals handvatten bood voor het omgaan met complexe zorgvragen. Dergelijke initiatieven dragen bij aan zowel professionele ontwikkeling als teambuilding binnen praktijken.
Achtergrondinformatie
Er zijn 16 regionale fondsen die worden ondersteund door het landelijk bureau. De coördinatie en financiële administratie voor de twee regionale fondsen: het Arnhems Fonds Achterstandswijken voor Arnhem en omstreken (AFA) en het Achterstandsfonds Zwolle, Flevoland, Vechtdal en Drenthe (ASF-ZFVD) zijn uitbesteed aan Proscoop.
Hier vind je meer informatie over de twee regionale fondsen in het werkgebied van Proscoop:
- Het Arnhems Fonds Achterstandswijken voor Arnhem en Omstreken
- Het Achterstandsfonds Zwolle, Flevoland, Vechtdal en Drenthe
Jaarlijks stellen de fondsen een bedrag beschikbaar waar huisartspraktijken in achterstandswijken in de betreffende gebieden een beroep op kunnen om de knelpunten die zij ervaren (in projectvorm) aan te pakken.
Meer weten over Achterstandsfondsen?
Annelies ondersteunt het AFA (Arnhem e.o.) en Renate het ASF-ZFVD (Zwolle, Flevoland, Vechtdal en Drenthe).
Klik op het logo van één van de fondsen waar je meer over wilt weten:
