De afgelopen periode stond in veel regio’s de discussie over transformatieplannen centraal. Het ging vooral over de teleurstelling rondom het niet toekennen van sommige plannen. Ook al is elke regio uniek, overal zie je dezelfde dynamiek: frustratie, stevige gesprekken, soms wat heen-en-weer wijzen. Toch valt op hoe snel in de regio’s de blik weer vooruitgaat: de inhoud van de plannen is goed, de transformatie noodzakelijk, dus hoe gaan we verder. Deze veerkracht en het commitment aan de regionale samenwerking van partijen is bewonderenswaardig!
Wat is er nodig?
Maar, deze kennis kunnen we ook benutten: draai het denken over kaders om en begin bij het probleem. Wat willen we oplossen en wat is er echt nodig? Daarbij willen we vooral niet starten bij beleidsmakers, maar bij de mensen waar het om draait, professionals en inwoners. Zij weten wat er werkelijk nodig is. Daarna is het aan het beleid om deze inhoud en de praktijkbehoefte slim te faciliteren.
In onze nieuwsbrief van november staan interviews met mensen die betrokken zijn bij de regioplannen. Hun verhalen laten zien dat juist alles wat niet in kpi’s te vangen is, zoals vertrouwen, elkaar kennen, maatwerk, lef, betrokkenheid van inwoners en professionals uiteindelijk het verschil maakt.
Leren we van dit proces?
En… hoe frustrerend ook, als we ervan leren kan zo’n ervaring ook waardevol zijn. Maar óf we echt leren van dit proces is de vraag, want de systeemreflex blijft hardnekkig. Als we niet oppassen, leiden AZWA, hoofdlijnakkoorden en RESV-vorming opnieuw tot meer regels en kaders. Ook het op SKIPR gepubliceerde sectorrapport over transformatiemiddelen adviseert – naast de voor de hand liggende conclusie dat de meeste middelen naar de medisch-specialistische zorg zijn gegaan – dat er meer regie nodig is op zorgvernieuwing en meer regie op de transformatie.
Theoretisch klinkt sturen op kaders en regionaal ruimte laten voor invulling logisch. Maar in de praktijk is het onderscheid flinterdun. We leren vooral dat landelijke (financiële) sturing de regionale dynamiek sterk beïnvloedt. Zijn kaders vooral gericht op governance, financiën en KPI’s, dan gaat regionaal eveneens al snel alle aandacht daarheen.
